Konuta talep canlı olsa da artan fiyatlar, krediye ulaşma sorunu ve yüksek faiz oranları erişimi zorlaştırıyor. Tüketicinin zarurî olarak frene basması da satış sayılarına yansıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran şubatta başlayan yıllık gerileme beşinci ayına girdi. Haziranda ülke genelinde konut satışı bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 44.4 azalarak 83 bin 636 oldu. Böylelikle Temmuz 2021’den bu yana en sert düşüş gerçekleşti. Düşüşte sonlu da olsa bayram tatilinin tesirlisi görüldü. Konut satışları ocak-haziran periyodunda ise bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüze 22.1 gerileyerek 565 bin 779 oldu.
Bankaların kredi verme iştahının olmaması ve son haftalarda yükselen faiz oranları banka kredili satışlara da yansıdı. Türkiye genelinde kredili konut satışları haziran ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 66.8 düşüş göstererek 13 bin 463 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların hissesi yüzde 16.1’e kadar geriledi. Böylelikle kredili satış hissesinde son 6 ayın en düşük oranı görüldü. Peşin ve senet üzere başka konut satışları da geçen ay yüzde 36.1 azaldı ve 70 bin 173 satış yapıldı.
İKİNCİ EL AĞIRLIKTA
Hem yeni konut üretiminin az olması, hem de fiyat avantajı ikinci el konut tercihini desteklemeye devam ediyor. Haziran ayında sıfır konut satışı bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 42.1 azalarak 25 bin 886 oldu. Toplam konut satışları içinde birinci el konut satışının hissesi yüzde 31’e geriledi. İkinci el konut satışları ise yüzde 45.4 düşüş göstererek 57 bin 750 oldu ve hissesi yüzde 69 olarak açıklandı.
YABANCIYA SATIŞ %69.6 GERİLEDİ
YABANCIYA konut satışı haziranda bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 69.6 azalarak 2 bin 625’e düştü ve toplam konut satışları içinde yabancının hissesi yüzde 3.1 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında birinci sırayı bin 4 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı 760 konut satışı ile İstanbul ve 223 konut satışı ile Mersin izledi. Savaş sonrası Türkiye’ye akın eden Ruslar doruktaki yerini haziranda da korudu. Rusya vatandaşları Türkiye’den 733 konut satın aldı. Rusya vatandaşlarını sırasıyla 333 konut ile İran, 175 konut ile Irak ve 168 konut ile Ukrayna vatandaşları izledi. Yabancılara yapılan konut satışları ocak-haziran devrinde ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 45.5 azalarak 19 bin 275’e geriledi.
ORTA GELİRLİ ULAŞAMIYOR
FİYATLAR ve faiz oranları nedeniyle orta gelirli vatandaşların konuta ulaşımı zorlaştı. Türkiye Cumhuriyet (TCMB) tarafından geçtiğimiz günlerde açıklanan nisan ayı fiyat endeksine nazaran; İstanbul’da ortalama metrekare satış fiyatı 35 bin 114 liraya, Ankara’da 16 bin 800 liraya, İzmir’de ise 26 bin 582 liraya çıktı. kredi çekildiğinde taksitlerin hangi düzeyde olacağını da bir örnekle şöyle anlatabiliriz; Kamu bankasından yüzde 2.19 oranla 120 ay vadeli 2 milyon lira kredi çeken birinin aylık taksitleri 47 bin 315 liraya geliyor. Özel bankadan yüzde 2.90 oranla kredi çekildiğinde ise taksitler 59 bin 940 liraya yükseliyor. Üstelik yeni bir konut için 2 milyon lira birçok vilayette yetersiz kalıyor.